مجله اینترنتی و علمی آموزشی برترین ها | پورتال خبری
اخبار روز، اخبار ورزشی، سبک زندگی، چهره ها، گردشگری، آشپزی، سلامت، دکوراسیون، فرهنگ و هنر، موفقیت، دانش و فناوری و سرگرمی.مجله اینترنتی و علمی آموزشی برترین ها | پورتال خبری
اخبار روز، اخبار ورزشی، سبک زندگی، چهره ها، گردشگری، آشپزی، سلامت، دکوراسیون، فرهنگ و هنر، موفقیت، دانش و فناوری و سرگرمی.
متن آموزشی درموردقلب و ساختار وعملکر آن
متن آموزشی درموردقلب و ساختار وعملکر آن
#قلب#ساختار_قلب#عملکرد_قلب#سکته_قلبی
بنام خدا
مقدمه:
ستایش ویژه خداوندی است که عزت بخش و نعمت گستر است، و درود و سلام بر پیامبرش محمد(ص) ، سرور خلایق و خاندان او که ستونهای دین اند ، و نیز بر اصحاب ارجمند و برگزیده او باد .
شریانهای کرونری (اکلیلی) قلب، رگهای کوچکی هستند که به عض
له قلب خونرسانی می‌کنند و باعث رساندن اکسیژن و مواد غذایی به این عضلات می‌شوند تا این عضلات بتوانند به خوبی کار خود را انجام دهند.
بیماری شریانهای کرونری(CHD) در طی چندین سال ایجاد میشود و میتواند منجر به بروز آنژین قلبی، سکته قلبی و مرگ ناگهانی شود.
اکثر افراد، در اطراف خود کسانی را می‌شناسند که دچار سکته قلبی شده‌اند و بعضی از آنها هیچگونه علامتی از قبل نداشته‌اند. بیماری کرونری قلب در طی ۵۰ سال گذشته شیوع بیشتری پیدا کرده است. برای توصیف و شرح بیماری کرونری قلب و اثرات آن بر روی قلب، از اصطلاحات مختلفی استفاده میشود. این اصطلاحات عبارتند از: بیماری ایسکمیک قلب، ترومبوز کرونری، آنفارکتوس میوکارد (MI) و سکته قلبی.
قلب
بیماری کرونری قلب میتواند باعث انواع مختلفی از مشکلات شود که تمام این مشکلات به علت عدم اکسیژن رسانی کافی به عضله قلب ایجاد می‌شوند. شایع‌ترین این مشکلات عبارتند از:
- آنژین: درد سینه در هنگام انجام فعالیت ایجاد می‌گردد. هر گونه فعالیتی میتواند باعث بروز این درد سینه (آنژین) شود. وقتی فرد استراحت می‌کند، این درد سینه بهبود می‌یابد.
- سکته قلبی : درد شدید سینه که بر اثر مرگ یک قسمت از عضله قلب در هنگامی که خونرسانی به آن قسمت به طور کامل متوقف شده است،در سکته قلبی رخ می‌دهد.
- نارسایی قلبی : تنگی نفس و ورم کردن مچ پاها به علت عدم تلمبه کردن مناسب قلب نارسایی قلب ایجاد میشود.
- نامنظم شدن ریتم قلب (آریتمی) : بی نظمی در ضربانهای قلب میتواند سبب تنگی نفس و طپش قلب شود.
بیماری کرونری، تنها بیماری‌ای نیست که باعث گرفتار شدن قلب میشود، اما مهمترین بیماری‌ای است که قلب را دچار مشکل می‌سازد. سایر مشکلات قلب عبارتند از:
- بیماریهای مادرزادی قلب : غیر طبیعی بودن شکل قلب که از لحظه تولد در کودک وجود دارد.
- کاردیومیوپاتی‌ها : بیماریهای هستند که عضلات قلب را دچار مشکل می‌سازند.
- بیماریهای دریچه‌ای قلب: اختلال در هر یک از چهار دریچه‌ای که در قلب وجود دارد میتواند منجر به مشکلاتی گردد که به آنها بیماریهای دریچه‌ای قلب گفته میشود.
در پایان مقدمه جا دارد از تمام کسانی مرا در در اجرای این پروژه یاری کردند تشکر و قدردانی کنم .
امیدوارم که این پروژه مورد قبول دبیر بسیارخوبم آقای خطابی واقع گردد.
بخش اول:
چه کسانی دچار بیماریهای قلبی می‌شوند؟
تعداد افرادی که به بیماری کرونری قلب دچار هستند در کشورهای مختلف، فرق می‌کند. این بیماری در کشورهای پیشرفته اروپایی، آمریکایی و استرالیا از شیوع زیادی برخوردار است اما در کشورهای عقب مانده جهان سوم، تعداد افراد مبتلا به بیماری کرونری قلب بسیار کمتر می‌باشد. به نظر میرسد که این وضعیت به علت نحوه زندگی این افراد ایجاد میشود به طوری که افرادی که از کشورهای عقب مانده جهان سوم به کشورهای پیشرفته مهاجرت می‌کنند نسبت به سایر افراد کشور قبلی خود ، بیشتر دچار بیماری کرونری قلب می‌شوند. برای مثال، هندیهایی که به انگلستان مهاجرت کرده‌اند بیشتر به بیماری کرونری قلب مبتلا می‌شوند.
گرچه توصیفاتی از بیماری کرونری قلب در گذشته‌های دور توسط پزشکان بیان می‌شد، اما تا بعد از جنگ جهانی دوم، به عنوان یک بیماری شایع مطرح نبود. بعد از جنگ جهانی دوم، میزان بیماری کرونری قلب بخصوص در مردان جوان افزایش یافت.
بیماری کرونری قلب از مجموع تمام انواع سرطان‌ها شیوع بیشتری دارد. این بیماری در افراد مسن بیشتر است و در مردها نیز چهار برابر زن‌ها شیوع دارد در مردان جوان، بعد از تصادفات، بالاترین علت مرگ، بیماری کرونری قلب می‌باشد. سوالی که اینجا پیش می آید این است که چرا بیماری کرونری قلب این قدر در کشورهای پیشرفته شایع می‌باشد؟ هیچ کسی به طور مطمئن علت این موضوع را نمی‌داند. اما رژیم غذایی، استعمال دخانیات، عدم تحرک کافی و … به نظر میرسد که از عوامل مهم شیوع زیاد این بیماری در جوامع غربی باشد.
درمان های جدید:
در طی ۱۰ سال گذشته، پیشرفتهای زیادی در درمان بیماری کرونری قلب پدید آمده است.
داروهای جدیدی مثل داروهای از بین برنده لخته خون که بعد از سکته قلبی استفاده میشود ساخته شده است. همچنین داروهای خوبی برای آنژین و پایین آوردن کلسترول خون بوجود آمده است و نیز مطالب بیشتری در مورد داروهای قدیمی مثل بتابلوکرها و آسپرین کشف شده است. این داروها نه تنها می‌توانند برای تسکین علایمی مثل درد استفاده شوند بلکه باعث بهبود تغییرات بیماری نیز می‌شوند.
با این حال، بزرگترین پیشرفت، در جراحی قلب و آنژیوپلاستی ایجاد شده است. جراحی بای‌پس (CABG یا پیوند بای‌پس شریان کرونری) می تواند باعث تغییر در زندگی بیماران دچار آنژین قلبی شده و در بعضی موارد همچنین موجب کاهش خطر ایجاد سکته‌های قلبی بعدی می‌گردد. آنژیوپلاستی روشی است که با استفاده از یک بالون (بادکنک) کوچک، رگهای باریک شده و یا مسدود شده، گشادتر میگردند. این روش میتواند بسیار مؤثر باشد. بخصوص امروزه که از استنت‌های سیمی باریک برای باز باقی ماندن شریانهااستفاده می‌گردد.
بخش دوم:
قلب چگونه کار می‌کند؟
قلب یک تلمبه عضلانی است که در سینه قرار دارد و بطور مداوم در حال کارکردن و تلمبه زدن است. قلب بطور شبانه روزی خون را به سرتاسر بدن تلمبه می‌کند در حدود ۰۰۰/۱۰۰ بار در روز قلب ضربان می‌کند. برای اینکه قلب بتواند این کار سنگین را انجام دهد، نیاز دارد که توسط شریانهای کرونری، به عضله خودش هم خونرسانی مناسبی صورت پذیرد.
عملکرد اصلی قلب، تلمبه کردن خون قرمز و روشن که حاوی مقادیر زیادی اکسیژن و مواد غذایی است از طریق شریانهای بزرگ به سرتاسر بدن می‌باشد. وقتی اکسیژن این خون توسط بافتها برداشته شد ، وریدها خون فاقد اکسیژن کافی را که به رنگ تیره‌تری در آمده است را دوباره به قلب بر می‌گردانند.
قلب دارای دو قسمت می‌باشد که هر قسمت آن به صورت یک تلمبه جداگانه عمل می‌کند. هر یک از این قسمتها نیز به دو بخش تقسیم میشود. بنابراین قلب کلاً دارای چهار حفره می‌باشد. حفره‌های بالایی را که اصطلاحاً دهلیز می‌نامند، به صورت جمع کننده خون ورودی به قلب عمل می‌کنند و حفره‌های پایینی که به آنها «بطن» گفته میشود، با انقباض خود باعث می‌شوند که خون از قلب به بیرون تلمبه شود. قسمت راست قلب، خونهایی را که از وریدهای تمام بدن می‌آید را گرفته و به سمت ریه‌ها تلمبه می‌کند تا اکسیژن ریه‌ها بتوانند وارد این خون شوند. قسمت چپ قلب، خونی را که از ریه‌ها خارج می شود را گرفته و سپس آن را به تمام قسمتهای بدن می‌فرستد تا نیازهای اکسیژن آنها را برطرف نماید.
برای اینکه خون به همه اعضاء و عضلات بدن برسد، باید با فشار زیادی تلمبه گردد. وقتی یک شریان بریده شود مشاهده میشود که خون با چه فشاری به بیرون فواره می‌زند. برای اینکه این تلمبه زدن با قدرت کافی انجام شود، عضلات قلب باید خیلی قوی باشند و هیچگاه مثل سایر عضلات ( مثلاً عضلات پاها) دچار خستگی نگردند . بنابراین، عضلات قلب نیاز دارند که خودشان به خوبی خونرسانی شوند و اکسیژن و مواد غذایی به اندازه کافی به آنها رسانده شود. این خونرسانی عضلات قلب، توسط شریانهای کرونری و شاخه‌های آنها صورت می‌پذیرد.
شریانهای کرونری:
شریانهای کرونری از آئورت بیرون می‌آیند. آئورت، شریان اصلی بدن می‌باشد که از بطن چپ، خون را خارج می‌سازد. شریانهای کرونری از ابتدای آئورت منشاء گرفته و بنابراین اولین شریانهایی هستند که خون حاوی اکسیژن زیاد را دریافت می‌دارند. دو شریان کرونری (چپ و راست) نسبتاً کوچک بودن و هر کدام فقط ۳ یا ۴ میلیمتر قطر دارند.
این شریانهای کرونری از روی سطح قلب عبور کرده و در پشت قلب به یکدیگر متصل می‌شوند و تقریباً یک مسیر دایره‌ای را ایجاد می‌کنند. و قتی چنین الگویی از رگهای خونی قلب توسط پزشکان قدیم دیده شد، آنها فکر کردند که این شکل شبیه تاج می‌باشد به همین دلیل کلمه لاتین «شریانهای کرونری» (Coronary) را به آن دادند که امروزه نیز از این کلمه استفاده میشود.
از آنجایی که شریانهای کرونری قلب از اهمیت زیادی برخوردار هستند، پزشکان تمام شاخه‌ها وتغییراتی که میتواند در افراد مختلف داشته باشد را شناسایی کرده‌اند. شریان کرونری چپ دارای دو شاخه اصلی می‌باشد که به آنها اصطلاحاً «نزولی قدامی» و «شریان سیرکومفلکس» یا چرخشی می‌گویند و این شریانها نیز به نوبه خود به شاخه‌های دیگری تقسیم می‌شوند. این شریانها، باعث خونرسانی به قسمت بیشتر عضله بطن چپ می‌شوند. بطن چپ دارای عضلات بیشتری نسبت به بطن راست می‌باشد زیرا وظیفه آن، تلمبه کردن خون به تمام قسمتهای بدن است. شریان کرونری راست، معمولاً کوچکتر بوده و قسمت زیرین قلب و بطن راست را خونرسانی می‌کند. وظیفه بطن راست، تلمبه کردن خون به ریه‌ها می‌باشد.
شریانهای کرونری دارای ساختمانی مشابه تمام شریانهای بدن هستند اما فقط در یک چیز با آنها تفاوت دارند که فقط در زمان بین ضربانهای قلب که قلب در حالت ریلکس قرار دارد، خون در این شریانها جریان می‌یابد. وقتی عضله قلب منقبض میشود، فشار آن به قدری زیاد می شود که اجازه عبور خون به عضله قلب را نمی‌دهد، به همین دلیل قلب دارای شبکه مؤثری از رگهای باریک خونی است که باعث میشود تمام نیازهای غذایی و اکسیژن رسانی آن را به خوبی انجام دهد. در بیماری کرونری قلب، شریانهای کرونری تنگ و باریک می‌شوند و عضلات قلب از رسیدن خون و اکسیژن به اندازه کافی محروم میگردند (مانند هنگامی که یک لوله آب به دلایل مختلفی تنگ شود و نتواند به خوبی آبرسانی کند). در حالت استراحت، ممکن است اشکالی برای فرد ایجاد نشود، اما وقتی که قلب مجبور باشد کار بیشتری انجام دهد و مثلاً شخص بخواهد چند پله را بالا برود، شریانهای کرونری نمی‌توانند بر اساس نیاز اکسیژن این عضلات، به آنها خون و اکسیژن برسانند و در نتیجه شخص در هنگام بالا رفتن از پله‌ها دچار درد سینه (آنژین) می‌گردد. در چنین مواقعی اگر فرد کمی استراحت کند، درد معمولاً از بین خواهد رفت. اگر یک شریان کرونری به علت مسدود شدن آن توسط یک لخته خون به طور کامل خونرسانی‌اش گرفته شود، قسمتی از عضله قلب که دیگر خون به آن نمی‌رسد، خواهد مرد.
ترومبوز یک اصطلاح پزشکی است که به معنی «لخته» می‌باشد. لخته یک فرایند طبیعی بدن است که در هنگامی که ما زخمی می‌شویم و خونریزی می‌کنیم، باعث می‌گردد که خونریزی ما متوقف شود. در مواقعی که لخته‌های ناخواسته‌ای در بدن ایجاد میشود، ضد انعقادها و رقیق کننده‌ها طبیعی خون که در گردش خون وجود دارند، این لخته‌ها را به طور طبیعی از بین می‌برند.
وقتی که یک رگ خونی آسیب می‌بیند، یک مجموعه از مواد شیمیایی در بدن ترشح می‌شوند که باعث تشکیل یک لخته و بند آمدن خون از رگ می‌گردد. در بیماری کرونری قلب، یک لخته خون تشکیل میشود که علت آن، آسیب خارجی به رگ نمی‌باشد بلکه بر اثر صدماتی که چربی‌ها به دیواره‌داخلی رگ وارد می‌کنند، لخته تشکیل میشود.
بطور طبیعی، دیواره‌داخلی پوشاننده رگها صاف بوده و باعث لخته نمی‌گردد. وقتی که آتروما((در بخش بعدی توضیح داده میشود.)) ایجاد میشود، دیواره رگها صاف نبوده و در سطح آن شکافهایی ایجاد می‌گردد.
سلولهای کوچک خون به نام «پلاکتها» به این شکافها چسبیده و به پر کردن آنها کمک می‌کند. اگر این شکافها کوچک باشند، هیچ مشکلی پیدا نخواهد شد، اما وقتی شریانها باریک می‌شوند، حتی یک لخته کوچک هم میتواند در جلوگیری از عبور جریان خون مؤثر باشد. امروزه ما می‌دانیم که چنین فرایندی، باعث بدتر شدن ناگهانی آنژین‌ها میشود که اصطلاحاً به آن «آنژین ناپایدار» گفته میشود. در یک سکته قلبی، یک فرایند نسبتاً متفاوت، باعث ایجاد مشکل می‌گردد. رسوبات چربی در شریانها فقط حاوی چربی نمی‌باشند، بلکه توسط بافتهای آسیب دیده که بوسیله خود کلسترول ایجا شده نیز محاصره شده‌اند. به همین دلیل در بالای رسوبات چربی، یک کلاهک سفت فیبروز ایجاد میشود. هر گونه استرس یا فشار ناگهانی میتواند باعث جداشدن این کلاهک شده و موجب یک منطقه وسیع‌‌ترِ آسیب دیده در دیواره‌شریان شود. این وضعیت میتواند باعث تشکیل لخته‌های بزرگتری شده که معمولاً شریان را مسدود می سازد. در چنین مواقعی خون نمی‌تواند از این لخته عبور کرده و به عضلات قلب برسد و در نتیجه، آن قسمت از عضله قلب خواهد مرد.
بنابراین، ترومبوز یکی از مشکلات اصلی در بیماری کرونری قلب می‌باشد. ترومبوز، علت بروز اکثر موارد بدتر شدن ناگهانی آنژین و اکثر سکته‌های قلبی می‌باشد
سکته قلبی:
وقتی که در یک بیمار دچار بیماری کرونری قلب، شریانهای کرونری به علت ایجاد لخته یا ترومبوز مسدود می‌شوند، سکته قلبی ایجاد می‌گردد.عضله قلب که به آن اصطلاحاً «میوکارد» گفته میشود، به علت نرسیدن خون و اکسیژن به آنها دردهای شدیدی می شوند که هر لحظه بر مقدار این دردها افزوده می‌گردد. در صورتی که این لخته خون به سرعت از بین نرود، بعد از ۵ تا ۱۰ دقیقه، آن قسمت از عضله قلب که از اکسیژن و خون محروم میشود، خواهد مرد. این حالت در سکته قلبی یا آنفارکتوس میوکارد دیده میشود.
وسعت واقعی سکته قلبی و میزان عضلاتی که در این موارد آسیب می‌بینند به عوامل مختلفی بستگی دارد. اولین عامل، اندازه شریان می‌باشد. هر چه شریانی که مسدود میشود، بزرگتر باشد، وسعت بیشتری از عضله قلب آسیب می‌بیند. دومین عامل این است که وقتی سایر شریانهای کرونری هم دچار مشکل باشند، وسعت آسیب بیشتر خواهدبود. بالاخره اینکه، وسعت سکته قلبی بستگی به این خواهد داشت که آیا منطقه دچار آسیب، دارای رگهای اضافی بوده است یا خیر.
اگر رگهای اضافی به منطقه آسیب دیده بتوانند خونرسانی کنند، صدمات کمتری ایجاد خواهد شد. تمرینهای ورزشی منظم، باعث تحریک تشکیل این رگهای اضافی در قلب می‌شوند، و به همین دلیل است که تمرینات ورزشی می‌توانند نقش مهمی در درمان بیماران کرونری قلب داشته باشند.
اثر فوری آسیب دیدن عضلات قلب، بغیر از ایجاد درد، آن است که قلب دیگر نمی‌تواند مانند سابق به خوبی عمل تلمبه کردن خون راانجام دهد و در نتیجه فشار خون شدیداً پایین آمده و موجب غش کردن، عرق ریزش و تهوع میشود. مشکل اصلی دیگری که در مراحل اولیه آسیب دیدن قلب ایجاد میشود، آن است که عضله آسیب دیده میتواند باعث بروز بی‌نظمی‌هایی در ریتم ضربان قلب بشود که اصطلاحاً به آن «آریتمی قلبی» گفته میشود. این بی‌نظمی‌ها می‌توانند تهدید کننده حیات بوده و منجر به «ایست قلبی» شوند به خاطر خطراتی که این آریتمی‌ها می‌توانند ایجاد کنند، اهمیت زیادی دارد که افرادی که دچار سکته قلبی می‌شوند در ۴۸ ساعت اول پس از سکته، در بخش‌مراقبتهای قلبی (سی‌سی‌یو CCU) به دقت تحت نظر باشند.
خوشبختانه بعد از ۲ یا ۳ روز که از سکته قلبی گذشت، احتمال وقوع چنین آریتمی‌های خطرناکی نادر است و می‌توان بعد از این مدت بیمار را از بخش سی‌سی‌یو به بخش عمومی بیمارستان منتقل کرد و سپس به خانه فرستاد. بعد از بروز یک سکته قلبی، بدن شروع به ترمیم قسمتهای آسیب دیده می‌کند. سلولها از قسمت عضله مرده یا آسیب دیده برداشته می‌شوند و بافت فیبروز تشکیل میشود. این مراحل حدود ۶ تا ۸ هفته طول خواهند کشید. بافتی که در محل آسیب ایجاد میشود، قوی می‌باشد اما متأسفانه عضله قلبی از دست رفته است، دیگر نمی‌تواند جایگزین شود و در نتیجه قلب ضعیف‌تر می‌گردد. اکثر افرادی که یک سکته قلبی کوچک داشته‌اند، تفاوت چندانی نسبت به سکته قلبی احساس نخواهند کرد. گرچه، اگر یک قسمت بزرگ از عضله قلب دچار صدمه شود، اندازه قلب بزرگتر شده و دیگر نمی‌تواند به خوبی عمل تلمبه زدن خود را انجام دهد. این حالت را اصطلاحاً «نارسایی قلبی» می‌گویند.
نتیجه نهایی:
نارسایی قلبی میتواند بر اثر بسیاری از بیماریهایی که قلب را گرفتار می‌سازند ایجاد شود (بویژه در بالابودن فشار خون)، اما در کشورهای پیشرفته غربی، بیماری کرونری قلب مهمترین علت ایجاد نارسایی قلبی می‌باشد. وقتی که قلب نمی‌تواند به خوبی تلمبه بزند، ریه‌ها دچار احتقاق و پرخونی شده و تنگی نفس ایجاد میشود. احتقاق و پرخونی سایر قسمتهای بدن هم منجر به احتباس مایعات شده و باعث می‌گردد که درمچ پاها ورم ایجادشود. برای سالیان درازی، اساس درمان این افراد، استفاده از داروهای «مدر» بود که باعث افزایش ادرار می‌شد تا این آب اضافی از بدن خارج گردد. با این حال امروزه از داروهای جدیدی که اصطلاحاً به آنها «مهار کننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین» یا بطور خلاصه‌تر «مهار کننده‌های ACE» گفته میشود، استفاده می‌گردد که بسیار مؤثرتر از داروهای قبلی می‌باشند.
نتیجه دیگری که به علت بافت فیبروز در عضله قلب ایجاد میشود، تداخل آن با فرآیند الکتریکی قلب است که به طور طبیعی باعث ریتم طبیعی ضربان قلب میشود و در چنین مواردی منجر به بی‌نظمی‌هایی در ضربان قلب می‌گردد. مهمترین بی‌نظمی قلبی که در این مواقع ایجاد میشود را اصطلاحاً «فیبریلاسیون دهلیزی» می‌نامند که معمولاً با داروی «دیگوکسین» آن را درمان می‌کنند. دیگوکسین یک داروی قدیمی است که از گل انگشتانه بدست می‌آید. سایر بی‌نظمی‌های قلب را می‌توان با داروهایی مثل بتابلوکرها و نیز داروهای جدیدتر درمان نمود.
اثرات بالارفتن سن:
بیماری کرونری قلب، یک بیماری تدریجی و غیر قابل پیش بینی می‌باشد. رسوب چربی در شریانها ممکن است خیلی آهسته و آرام در طی ۲۰ یا ۳۰ سال ایجاد شوند. در طی این مدت، فرد هیچگونه درد یا مشکلی را حس نخواهد کرد اما وقتی که این شریانها به میزان ۷۰ درصد تنگ و باریک میگردند و جریان خون به عضلات قلب مختل می‌شوند، مشکلات آغاز می‌گردد.
از آنجایی که این روند بسیار کند می‌باشد، قلب میتواند در این مدت با ایجاد رگهای خونی جدید و اضافی که اصطلاحاً به آنها رگهای اضافی یا «کونترال» (Collateral) گفته می شود با این تغییرات مقابله کند. شریانهای کرونری تشکیل شبکه مؤثری از رگهای خونی در اطراف قلب می‌دهند و هنگامی که یکی از آنها تنگ و باریک میشود، یکی از شاخه‌های شریان دیگر، با گسترش یافتن، باعث میشود که به خونرسانی منطقه مبتلا، کمک نماید.